Praeterea istae regulae metricae de quibus scripsisti solum pertinent ad textus poeticos neque ad linguam vulgarem qua Romani usi sunt.
haec sententia facile refellitur primum ex Plauti comoediis , quem sermone cottidiano usum esse nemo est, qui dubitet; deinde , ut iam supra scripsi, ex permultis inscriptionibus veluti ex elogiis Scipionum:
vide, quaeso, versum quintum elogii primi:
" Taurasia Cisauna Samnio cepit" (pro : Taurasiam,Cisaunam,Samnium)
ceterum in ipso sermone vulgari saepissime fit, ut ultima quaeque vox minus accurate pronuntietur.
plurima autem pronuntiationis antiquae documenta in inscriptionibus Pompeianis exstant, quippe quae magna ex parte ab hominibus e plebe scripta sint, quos orthographia omissa secundum pronuntiationem communem scripsisse apparet.
e quibus inscriptionibus praeter alia coniectare possumus
a) voces "n" ,"m" in syllabis -en,-an, -on sive -em,-am , um plerumque pronuntiatas non esse, veluti masit (mansit), vedes (vendis), cosol (consul) , Venere (Venerem) et al.
b) e longum ut "i" pronuntiatum esse , veluti parentis (parentes), sicut apud Sallustium quoque legimus ; pronuntiationem vocis i brevis ab "e" non multum differre;
sed longum est omnes eiusmodi coniecturas enumerare.
tamen, si pronuntiationem classicam volumus restituere, non debemus neglegere condiciones aut status eorum, qui lingua Latina usi sunt: nam cum nobiles aut qui nobiles haberi voluerunt vocem "h" pronuntiarent, alii eam neglexerunt, ut puta "harenam" (arenam). quam vocem falso adhibentes Catullus facetissime derisit in carmine suo LXXXIV.