Gerund mit Akk.ergänzung vor "causâ"?

Das Forum für professionelle Latinisten und Studenten der Lateinischen Philologie

Moderatoren: Zythophilus, marcus03, Tiberis, ille ego qui, consus, e-latein: Team

Gerund mit Akk.ergänzung vor "causâ"?

Beitragvon ille ego qui » Do 13. Jan 2011, 08:52

Salvete, sodales carissimi,

Es ist bekannt, dass - bis auf gewisse Sonderfälle - die Verbindung von Gerund und Akk.ergänzung nicht nach Präpositionen stehen kann und stattdessen immer eine Gerundivkonstruktion verwendet wird.
Wie verhält es sich aber bei einer Postposition wie "causa" mit vorausgehendem Genitiv?
In RHH und Menge 2000 habe ich vergeblich nach einem Hinweis gesucht, es ist aber überall nur von Präpositionen und nie von Postpositionen die Rede.

Danke schon mal! Bene valete! :-)
ille
Ille ego, qui quondam gracili modulatus avena
carmen et egressus silvis vicina coegi,
ut quamvis avido parerent arva colono,
gratum opus agricolis, at nunc horrentia Martis
arma virumque cano ...
ille ego qui
Augustus
 
Beiträge: 6928
Registriert: Sa 3. Jan 2009, 23:01

Re: Gerund mit Akk.ergänzung vor "causâ"?

Beitragvon consus » Do 13. Jan 2011, 10:33

Salve, Ille.
Aus Zeitgründen in aller Kürze:
KSt 1, (Seite) 744, Anm. 9. Dort Hinweis auf Liv. 2, 25, 3: experiendi animos militum causa. Wird aber als seltener Fall deklariert. Üblich ist Konstruktion mit Genetiv des Gerundivums: confirmandorum militum causa u. dgl.
:book:
Benutzeravatar
consus
Pater patriae
 
Beiträge: 14234
Registriert: Do 27. Jul 2006, 18:56
Wohnort: municipium cisrhenanum prope Geldubam situm

Re: Gerund mit Akk.ergänzung vor "causâ"?

Beitragvon Medicus domesticus » Do 13. Jan 2011, 10:50

Wie consus schon gesagt hat, gilt Gerundivkonstruktion bei causa
Im neuen Menge schau mal unter § 515. Bei unschönen Aufeinandertreffen von -orum oder -arum, siehe § 514 (2).
:book:
Medicus domesticus
Dominus
 
Beiträge: 7287
Registriert: Di 9. Dez 2008, 11:07

Re: Gerund mit Akk.ergänzung vor "causâ"?

Beitragvon ille ego qui » Do 13. Jan 2011, 11:07

danke euch beiden!

Im neuen Menge schau mal unter § 515.

leider kein hinweis im menge, oder?
Ille ego, qui quondam gracili modulatus avena
carmen et egressus silvis vicina coegi,
ut quamvis avido parerent arva colono,
gratum opus agricolis, at nunc horrentia Martis
arma virumque cano ...
ille ego qui
Augustus
 
Beiträge: 6928
Registriert: Sa 3. Jan 2009, 23:01

Re: Gerund mit Akk.ergänzung vor "causâ"?

Beitragvon Medicus domesticus » Do 13. Jan 2011, 14:37

leider kein hinweis im menge, oder?

Indirekt schon:
Im §515 (2) Fälle, in denen Gerundivum häufiger steht, werden Beispiele mit causa und gratia angegeben. Siehe auch Fußnote 291 über die überwältigende Häufigkeit des Gerundivs bei Genitivkonstruktionen.

Man wird auch nur wenige Beispiele mit Akkusativ und Gerundium bei causa finden (siehe consus).
Deswegen würde ich mich stilistisch an die Mehrzahl halten.

Gruß
:)
Medicus domesticus
Dominus
 
Beiträge: 7287
Registriert: Di 9. Dez 2008, 11:07

Re: Gerund mit Akk.ergänzung vor "causâ"?

Beitragvon consus » Do 13. Jan 2011, 14:54

Medicus domesticus hat geschrieben:...Man wird auch nur wenige Beispiele mit Akkusativ und Gerundium bei causa finden (siehe consus)...
... und wenn man sie findet, stellt man fest, dass sie nicht dem sog. klasssichen Sprachgebrauch entsprechen (s. Liv. a.a.O.). Deshalb schweigt auch unser Menge.
Benutzeravatar
consus
Pater patriae
 
Beiträge: 14234
Registriert: Do 27. Jul 2006, 18:56
Wohnort: municipium cisrhenanum prope Geldubam situm

Re: Gerund mit Akk.ergänzung vor "causâ"?

Beitragvon ThomasVulpius » So 23. Jan 2011, 18:07

ille ego qui hat geschrieben:Salvete, sodales carissimi,

Es ist bekannt, dass - bis auf gewisse Sonderfälle - die Verbindung von Gerund und Akk.ergänzung nicht nach Präpositionen stehen kann und stattdessen immer eine Gerundivkonstruktion verwendet wird.
Wie verhält es sich aber bei einer Postposition wie "causa" mit vorausgehendem Genitiv?
In RHH und Menge 2000 habe ich vergeblich nach einem Hinweis gesucht, es ist aber überall nur von Präpositionen und nie von Postpositionen die Rede.

Danke schon mal! Bene valete! :-)
ille


Das sieht mir ganz nach Gerundivum und "schweren" Endungen aus:
CIC. Catil. 1,7 Dixi ego idem in senatu caedem te optumatium contulisse in ante diem V Kalendas Novembris, tum cum multi principes civitatis Roma non tam sui conservandi quam tuorum consiliorum reprimendorum causa profugerunt.
CIC. Catil. 1,15 Potestne tibi haec lux, Catilina, aut huius caeli spiritus esse iucundus, cum scias esse horum neminem, qui nesciat te pridie Kalendas Ianuarias Lepido et Tullo consulibus stetisse in comitio cum telo, manum consulum et principum civitatis interficiendorum causa paravisse, sceleri ac furori tuo non mentem aliquam aut timorem tuum sed fortunam populi Romani obstitisse?
CIC. Catil. 1,19 Quid, quod tu te ipse in custodiam dedisti, quod vitandae suspicionis causa ad M'. Lepidum te habitare velle dixisti?
CIC. Catil.2,15 invidiae meae levandae causa
CIC. Catil. 3,4 Itaque, ut comperi legatos Allobrogum belli Transalpini et tumultus Gallici excitandi causa a P. Lentulo esse sollicitatos, ...
Benutzeravatar
ThomasVulpius
Senator
 
Beiträge: 3550
Registriert: So 30. Mai 2010, 23:33
Wohnort: Witten

Re: Gerund mit Akk.ergänzung vor "causâ"?

Beitragvon ille ego qui » Mo 24. Jan 2011, 01:52

gratias tibi ago, mi Vulpi, pro tanta testimoniorum mole :)
Ille ego, qui quondam gracili modulatus avena
carmen et egressus silvis vicina coegi,
ut quamvis avido parerent arva colono,
gratum opus agricolis, at nunc horrentia Martis
arma virumque cano ...
ille ego qui
Augustus
 
Beiträge: 6928
Registriert: Sa 3. Jan 2009, 23:01

Re: Gerund mit Akk.ergänzung vor "causâ"?

Beitragvon consus » Mo 24. Jan 2011, 12:18

Addendum.
Simili modo, optime Ille, Cicero et verbo “gratia” videtur uti. Ne vero ingenti exemplorum mole obruaris, satis habeo non plus quam tres tibi exscribere locos evidentes:
fin. 1, 36 ut aut voluptates omittantur maiorum voluptatum adipiscendarum causa aut dolores suscipiantur maiorum dolorum effugiendorum gratia. (!)
Planc. 52 quae tibi ultro pater et maiores tui non consolandi tui gratia dicent.
rep. 1, 27 qui imperia consulatusque nostros in necessariis, non in expetendis rebus, muneris fungendi gratia subeundos … putet.
Benutzeravatar
consus
Pater patriae
 
Beiträge: 14234
Registriert: Do 27. Jul 2006, 18:56
Wohnort: municipium cisrhenanum prope Geldubam situm

Re: Gerund mit Akk.ergänzung vor "causâ"?

Beitragvon ille ego qui » Mo 24. Jan 2011, 22:30

benigne! :-)
Ille ego, qui quondam gracili modulatus avena
carmen et egressus silvis vicina coegi,
ut quamvis avido parerent arva colono,
gratum opus agricolis, at nunc horrentia Martis
arma virumque cano ...
ille ego qui
Augustus
 
Beiträge: 6928
Registriert: Sa 3. Jan 2009, 23:01


Zurück zu Lateinische Philologie



Wer ist online?

Mitglieder in diesem Forum: 0 Mitglieder und 39 Gäste