Wie kann dieses "ut" erklärt werden?

Das Forum für professionelle Latinisten und Studenten der Lateinischen Philologie

Moderatoren: Zythophilus, marcus03, Tiberis, ille ego qui, consus, e-latein: Team

Wie kann dieses "ut" erklärt werden?

Beitragvon ThomasVulpius » Mo 4. Mai 2015, 07:35

CIC. Marcell. 18 ut mihi quidem videantur di immortales, etiam si poenas a populo Romano ob aliquod delictum expetiverunt, qui civile bellum tantum et tam luctuosum excitaverunt, vel placati iam vel satiati aliquando, omnem spem salutis ad clementiam victoris et sapientiam contulisse.
Benutzeravatar
ThomasVulpius
Senator
 
Beiträge: 3550
Registriert: So 30. Mai 2010, 23:33
Wohnort: Witten

Re: Wie kann dieses "ut" erklärt werden?

Beitragvon Prudentius » Mo 4. Mai 2015, 08:03

Das könnte konsekutiv sein.
Prudentius
Senator
 
Beiträge: 3577
Registriert: Di 24. Mai 2011, 17:01

Re: Wie kann dieses "ut" erklärt werden?

Beitragvon RM » Mo 4. Mai 2015, 08:20

Konsekutiv würde ich auch sagen. Man sollte aber auch die erste Hälfte des Satzes anschauen:
Alterius vero partis nihil amplius dico quam id quod omnes verebamur, nimis iracundam futuram fuisse victoriam (quidam enim non modo armatis sed interdum etiam otiosis minabantur, nec quid quisque sensisset, sed ubi fuisset cogitandum esse dicebant), ut mihi quidem videantur di immortales, etiam si poenas a populo Romano ob aliquod delictum expetiverunt, qui civile bellum tantum et tam luctuosum excitaverunt, vel placati iam vel satiati aliquando omnem spem salutis ad clementiam victoris et sapientiam contulisse.

8) RM
RM
Augustus
 
Beiträge: 4522
Registriert: So 22. Sep 2002, 22:08
Wohnort: Bayern

Re: Wie kann dieses "ut" erklärt werden?

Beitragvon romane » Mo 4. Mai 2015, 08:27

das meine ich auch, zumal nec, quid quisque sensisset, sed ubi fuisset, cogitandum esse dicebant: diesen Konsekutivsatz einleitet.
Die Freiheit ist ein seltsames Wesen - wenn man es gefangen hat, ist es verschwunden

www.mbradtke.de
Benutzeravatar
romane
Pater patriae
 
Beiträge: 11669
Registriert: Fr 31. Mai 2002, 10:33
Wohnort: Niedersachsen

Re: Wie kann dieses "ut" erklärt werden?

Beitragvon romane » Mo 4. Mai 2015, 08:30

oh, RMs Eintrag war noch nicht auf meinem Schirm.

Aber eine schöne constructio ad sensum mit qui ... excitaverunt
Die Freiheit ist ein seltsames Wesen - wenn man es gefangen hat, ist es verschwunden

www.mbradtke.de
Benutzeravatar
romane
Pater patriae
 
Beiträge: 11669
Registriert: Fr 31. Mai 2002, 10:33
Wohnort: Niedersachsen

Re: Wie kann dieses "ut" erklärt werden?

Beitragvon ThomasVulpius » Mo 4. Mai 2015, 08:44

Prudentius hat geschrieben:Das könnte konsekutiv sein.


Nein! Das "ut" steht im Hauptsatz! Außerdem passt das, was vorher steht, nicht zu einem Konsekutivsatz:
Quidam enim non modo armatis, sed interdum etiam otiosis minabantur; nec quid quisque sensisset, sed ubi fuisset cogitandum esse dicebant: ...

Das ist schon fasst kausal: daher erscheinen mir die unsterbllichen Götter...
Benutzeravatar
ThomasVulpius
Senator
 
Beiträge: 3550
Registriert: So 30. Mai 2010, 23:33
Wohnort: Witten

Re: Wie kann dieses "ut" erklärt werden?

Beitragvon RM » Mo 4. Mai 2015, 08:54

ThomasVulpius hat geschrieben:Nein! Das "ut" steht im Hauptsatz!

Die Interpunktion der Editionen stammt sicher nicht von Cicero selbst. Die im PHI-Korpus halte ich nicht für richtig. Das, was mit "quidam enim" beginnt, kann man getrost in Klammern setzen (wie ich das auch vorher getan habe), da es eine Erläuterung des Halbsatzes davor ist.

8) RM
RM
Augustus
 
Beiträge: 4522
Registriert: So 22. Sep 2002, 22:08
Wohnort: Bayern

Re: Wie kann dieses "ut" erklärt werden?

Beitragvon ThomasVulpius » Mo 4. Mai 2015, 11:36

romane hat geschrieben:oh, RMs Eintrag war noch nicht auf meinem Schirm.

Aber eine schöne constructio ad sensum mit qui ... excitaverunt


Wieso constructio ad sensum? Das "qui" bezieht sich doch auf die Götter!
Benutzeravatar
ThomasVulpius
Senator
 
Beiträge: 3550
Registriert: So 30. Mai 2010, 23:33
Wohnort: Witten

Re: Wie kann dieses "ut" erklärt werden?

Beitragvon ThomasVulpius » Mo 4. Mai 2015, 21:56

Wenn man natürlich ein Komma setzt, passt ein Konsekutivsatz:

CIC. Marcell. 18 Quidam enim non modo armatis, sed interdum etiam otiosis minabantur..., ut mihi quidem videantur di immortales...

Einige drohten nämlich nicht nur den Bewaffneten, sondern manchmal sogar Zivilsten..., so dass es für mich so aussieht, dass die unsterblichen Götter...
Benutzeravatar
ThomasVulpius
Senator
 
Beiträge: 3550
Registriert: So 30. Mai 2010, 23:33
Wohnort: Witten

Re: Wie kann dieses "ut" erklärt werden?

Beitragvon RM » Mo 4. Mai 2015, 22:09

Ich muss es noch einmal betonen: Meiner Meinung nach gehört der Passus "quidam enim ... esse dicebant" eher in Klammern, weil es nichts anderes ist als eine erklärendes Beispiel von "nimis iracundam futuram fuisse victoriam". Darauf folgt ein Konsekutivsatz an, den man sich so denken kann, dass Cicero aus dem vorher Beschriebenen darauf schließt, dass die Götter das allgemeine Wohlergehen, als sie besänftigt oder vom Morden gesättigt waren, wohl in die Hände des Siegers gelegt haben.

8) RM
RM
Augustus
 
Beiträge: 4522
Registriert: So 22. Sep 2002, 22:08
Wohnort: Bayern

Re: Wie kann dieses "ut" erklärt werden?

Beitragvon ThomasVulpius » Di 5. Mai 2015, 10:20

Ja, wenn wir unseren Chefkoch (archimagīrus) nicht hätten, gäbe es keine so leckeren, römischen Speisen auf den Lateinseminaren! :)
Benutzeravatar
ThomasVulpius
Senator
 
Beiträge: 3550
Registriert: So 30. Mai 2010, 23:33
Wohnort: Witten

Re: Wie kann dieses "ut" erklärt werden?

Beitragvon RM » Di 5. Mai 2015, 18:41

Heißt "auf unseren", dass Du mal wieder vorbeischaust?

8) RM
RM
Augustus
 
Beiträge: 4522
Registriert: So 22. Sep 2002, 22:08
Wohnort: Bayern

Re: Wie kann dieses "ut" erklärt werden?

Beitragvon ThomasVulpius » Di 5. Mai 2015, 23:38

RM hat geschrieben:Heißt "auf unseren", dass Du mal wieder vorbeischaust?

8) RM


Simulatque larva advenerit, septimanis Latinis tuis interero eamque mecum adducam. Tum in aedibus quoque Iohannis res depellentur et aliis locis atque antea erunt. Armariorumque fores et aperientur et claudentur. Atque aer tremere incipiet eiusque, quam nominatim appellare nefas est, forma adumbrabitur. Eius vocem audies. Toto aedificio lārvā devastato mercatus supellecticārius tibi adeundus erit, ut novam supellectilem compares. :hairy:
Benutzeravatar
ThomasVulpius
Senator
 
Beiträge: 3550
Registriert: So 30. Mai 2010, 23:33
Wohnort: Witten


Zurück zu Lateinische Philologie



Wer ist online?

Mitglieder in diesem Forum: 0 Mitglieder und 7 Gäste