Cicero, De Natura Deorum, Liber III

Korrektur und Hilfestellungen bei Übersetzungen für die Schule und das Leben sowie deutsch-lateinische Übersetzungen für Nichtlateiner

Moderatoren: Zythophilus, marcus03, Tiberis, ille ego qui, consus, e-latein: Team

Re: Cicero, De Natura Deorum, Liber III

Beitragvon Zythophilus » Fr 21. Aug 2020, 22:34

Mit Reclam-Übersetzungen argumentieren?

Bei der Reclam'schen Catull-Ausgabe/Übersetzung mit einem Michael von Albrecht zu argumentieren, wäre nicht zu abwegig, es sei denn man kann es besser. Da würde ich nicht den Stab über Reclam und seinen Übersetzer brechen. Bei Ovid-Ausgaben sind dort weiters ebenfalls von Albrecht oder Holzberg verzeichnet; so schlecht scheint mir das durchschnittliche Niveau nicht sein.
Zythophilus
Divi filius
 
Beiträge: 16818
Registriert: So 22. Jul 2007, 23:10
Wohnort: ad Vindobonam

Re: Cicero, De Natura Deorum, Liber III

Beitragvon marcus03 » Sa 22. Aug 2020, 07:16

Zythophilus hat geschrieben:es sei denn man kann es besser.

Dr. Ursula Blank-Sangmeister ist promovierte Latinistin.
Sie war Gymnasiallehrerin für Latein und Französisch und arbeitet als Autorin und Übersetzerin.
Sie war auch Dozentin/Akad. Rätin am Lehrstuhl für Latein an der Uni Regensburg (Prof. Klaus Thraede).
Auch ihre Qualifikation steht außer Frage.
marcus03
Pater patriae
 
Beiträge: 11381
Registriert: Mi 30. Mai 2012, 06:57

Re: Cicero, De Natura Deorum, Liber III

Beitragvon ille ego qui » Sa 22. Aug 2020, 07:20

All das ändert natürlich nichts daran, dass das auctoritas-Argument kein sehr schlagendes ist und der Gebrauch von "was" in der Übersetzung einer ist, der i.A. als umgangssprachlich gewertet wird.
Ille ego, qui quondam gracili modulatus avena
carmen et egressus silvis vicina coegi,
ut quamvis avido parerent arva colono,
gratum opus agricolis, at nunc horrentia Martis
arma virumque cano ...
ille ego qui
Augustus
 
Beiträge: 6882
Registriert: Sa 3. Jan 2009, 23:01

Re: Cicero, De Natura Deorum, Liber III

Beitragvon marcus03 » Sa 22. Aug 2020, 07:29

ille ego qui hat geschrieben: und der Gebrauch von "was" in der Übersetzung einer ist, der i.A. als umgangssprachlich gewertet wird.

Ob das so bei Frau B.-S. steht, wage ich zu bezweifeln.
Vlt. kann mystica die Stelle genauer zitieren. Auch ein Druckfehler wäre denkbar. :)
marcus03
Pater patriae
 
Beiträge: 11381
Registriert: Mi 30. Mai 2012, 06:57

Re: Cicero, De Natura Deorum, Liber III

Beitragvon Medicus domesticus » Sa 22. Aug 2020, 08:04

Ich habe die Reclamausgabe von 2011. Dort steht tatsächlich "was".
Medicus domesticus
Dominus
 
Beiträge: 7235
Registriert: Di 9. Dez 2008, 11:07

Re: Cicero, De Natura Deorum, Liber III

Beitragvon marcus03 » Sa 22. Aug 2020, 08:36

Druckfehler oder der Lektor hat nicht aufgepasst, sofern überhaupt einer am Werk war.
Das ist meine Vermutung. Oder einfach ein Lapsus!
marcus03
Pater patriae
 
Beiträge: 11381
Registriert: Mi 30. Mai 2012, 06:57

Re: Cicero, De Natura Deorum, Liber III

Beitragvon ille ego qui » Sa 22. Aug 2020, 17:20

Natürlich ist es nicht falsch, wenn A. äußert, dass der Verweis auf eine Reclam-Übersetzung nicht von vornherein ein valides Argument sei. Aber das ist ja auch nicht das Problem und das Fragwürdige der Existenz und des Treibens besagten Users in unserem Forum.
Es geht nicht um das "quid?", sondern um das "quomodo?"
Ille ego, qui quondam gracili modulatus avena
carmen et egressus silvis vicina coegi,
ut quamvis avido parerent arva colono,
gratum opus agricolis, at nunc horrentia Martis
arma virumque cano ...
ille ego qui
Augustus
 
Beiträge: 6882
Registriert: Sa 3. Jan 2009, 23:01

Re: Cicero, De Natura Deorum, Liber III

Beitragvon iurisconsultus » Sa 22. Aug 2020, 19:28

mystica hat geschrieben:
Doch selbst, wenn wir nicht weiter darauf eingehen, lässt sich dennoch kein Lebewesen finden, was nicht irgendwann einmal entstanden wäre und für immer leben würde"


(Cf. Reclam, De Natura Deorum, [2019], 303)


Zwar kann das Relativpronomen „was“ hier wohl nur als umgangssprachlich gedeutet werden, aber ist doch zu bedenken, dass der Gebrauch der Relativpronomina „das“ und „was“ schwankt und fließt, dass aber meistens das Relativpronomen „was“ gebraucht wird, wenn das Bezugswort ein Indefinitpronomen oder Zahlwort ist. Gut, das ist hier zwar nicht der Fall, aber Bezugswort „animal“ hat zumindest ein entsprechendes Attribut („nullum“). Ich wäre daher nicht überkritisch.
Qui statuit aliquid parte inaudita altera,
aequum licet statuerit, haud aequus fuit.
(Sen. Med. 199-200)
Benutzeravatar
iurisconsultus
Dictator
 
Beiträge: 1238
Registriert: Di 31. Dez 2013, 15:37
Wohnort: Lentiae, in capite provinciae Austriae Superioris

Re: Cicero, De Natura Deorum, Liber III

Beitragvon marcus03 » Sa 22. Aug 2020, 19:35

vgl:
https://www.deutschplus.net/pages/Relat ... en_wer_was

PS:
Med. dom. hat zudem nirgendwo gesagt, dass er das für richtig hält.
marcus03
Pater patriae
 
Beiträge: 11381
Registriert: Mi 30. Mai 2012, 06:57

Re: Cicero, De Natura Deorum, Liber III

Beitragvon ille ego qui » Sa 22. Aug 2020, 20:32

marcus03 hat geschrieben:vgl:
https://www.deutschplus.net/pages/Relat ... en_wer_was

PS:
Med. dom. hat zudem nirgendwo gesagt, dass er das für richtig hält.



Es geht hier wohl um sog. freie Relativ Sätze, d.h. ohne Bezugswort im HS.
Ille ego, qui quondam gracili modulatus avena
carmen et egressus silvis vicina coegi,
ut quamvis avido parerent arva colono,
gratum opus agricolis, at nunc horrentia Martis
arma virumque cano ...
ille ego qui
Augustus
 
Beiträge: 6882
Registriert: Sa 3. Jan 2009, 23:01

Re: Cicero, De Natura Deorum, Liber III

Beitragvon mystica » Sa 22. Aug 2020, 21:14

.
Zuletzt geändert von mystica am Mi 13. Jul 2022, 18:16, insgesamt 2-mal geändert.
mystica
Dictator
 
Beiträge: 1967
Registriert: So 3. Mär 2019, 10:37

Re: Cicero, De Natura Deorum, Liber III

Beitragvon iurisconsultus » Sa 22. Aug 2020, 21:33

mystica hat geschrieben:"Aber wenn wir auch hiervon absehen, kann doch kein Lebendiges aufgezeigt werden, was nicht einmal geboren worden ist, und was immer bleiben wird;" (Kirchmann v., Julius Hermann: De Natura Deorum, liber tres, 4.Auflage, Berlin 1876)

Hallo mystica,
„kein Lebendiges, was“ ist anders als „kein Lebewesen, was“ zweifelsfrei standardsprachlich, weil „Lebendiges“ ein substantiviertes Adjektiv, das etwas Abstraktes bezeichnet, ist.
Qui statuit aliquid parte inaudita altera,
aequum licet statuerit, haud aequus fuit.
(Sen. Med. 199-200)
Benutzeravatar
iurisconsultus
Dictator
 
Beiträge: 1238
Registriert: Di 31. Dez 2013, 15:37
Wohnort: Lentiae, in capite provinciae Austriae Superioris

Re: Cicero, De Natura Deorum, Liber III

Beitragvon iurisconsultus » Sa 22. Aug 2020, 21:54

Vgl Duden, Grammatik, 9. Auflage (2016) RZ 1660, 2.3.1.4.3 (iii)
https://ibb.co/LnBdKs0
Zuletzt geändert von iurisconsultus am Sa 22. Aug 2020, 22:01, insgesamt 1-mal geändert.
Qui statuit aliquid parte inaudita altera,
aequum licet statuerit, haud aequus fuit.
(Sen. Med. 199-200)
Benutzeravatar
iurisconsultus
Dictator
 
Beiträge: 1238
Registriert: Di 31. Dez 2013, 15:37
Wohnort: Lentiae, in capite provinciae Austriae Superioris

Re: Cicero, De Natura Deorum, Liber III

Beitragvon Zythophilus » Sa 22. Aug 2020, 21:59

Ob das "was" Absicht, ein Rechtschreib- oder Grammatikfehler der Übersetzerin oder ein Satz- bzw. Druckfehler des Verlags ist, werden wir wohl nicht herausfinden. Die mittlerweile leider großteils akzeptierte Verwendung des Präteritums im Passiv statt des Perfekts empfinde ich jedenfalls als ebenso störend:
DAS nicht .... geboren wurde und immer existieren wird.
Zythophilus
Divi filius
 
Beiträge: 16818
Registriert: So 22. Jul 2007, 23:10
Wohnort: ad Vindobonam

Re: Cicero, De Natura Deorum, Liber III

Beitragvon ille ego qui » Sa 22. Aug 2020, 23:53

Interessant!
Für mich ist "Wann wurdest du geboren?" komplett alltäglich. Empfindest du das auch als (eigentlich) falsch?
Generell und traditionell neigen südliche Gefilde ja stärker zum Perfekt.
Ille ego, qui quondam gracili modulatus avena
carmen et egressus silvis vicina coegi,
ut quamvis avido parerent arva colono,
gratum opus agricolis, at nunc horrentia Martis
arma virumque cano ...
ille ego qui
Augustus
 
Beiträge: 6882
Registriert: Sa 3. Jan 2009, 23:01

VorherigeNächste

Zurück zu Übersetzungsforum



Wer ist online?

Mitglieder in diesem Forum: 0 Mitglieder und 17 Gäste