Verg. Aen. 1,70ff

Korrektur und Hilfestellungen bei Übersetzungen für die Schule und das Leben sowie deutsch-lateinische Übersetzungen für Nichtlateiner

Moderatoren: Zythophilus, marcus03, Tiberis, ille ego qui, consus, e-latein: Team

Verg. Aen. 1,70ff

Beitragvon iurisconsultus » So 9. Mai 2021, 21:57

Ich hätte eine Frage zur Kasusattraktion wie in Verg. Aen. 1,70 ff:
„Sunt mihi bis septem praestantī corpore Nymphae, quārum quae formā pulcherrima Dēiopēa cōnūbiō iungam stabilī propriamque dicābō …

„Dēiopēa“ soll Nominativ durch Attraktion in den Relativsatz sein. Syntaktisch zu erwarten wäre eigentlich der Akkusativ „Dēiopēam“.

Hat diese Kasusattraktion (nur) metrische Gründe oder steht da eine tiefergehende Regel dahinter? Ich finde leider nur Ausführungen zur Modusangleichung.

Könnte man „ quārum quae formā pulcherrima Dēiopēa“ auch als Apposition lesen und ein „eam (dicabo)“ und „tuam (propriam)“ ergänzen? Das wäre nämlich meine erste Idee gewesen.

Gratias praemitto!
Qui statuit aliquid parte inaudita altera,
aequum licet statuerit, haud aequus fuit.
(Sen. Med. 199-200)
Benutzeravatar
iurisconsultus
Dictator
 
Beiträge: 1238
Registriert: Di 31. Dez 2013, 15:37
Wohnort: Lentiae, in capite provinciae Austriae Superioris

Re: Verg. Aen. 1,70ff

Beitragvon marcus03 » Mo 10. Mai 2021, 06:22

Du liegst m.E.völlig richtig:
vgl:
sunt mihi bis septem praestanti corpore Nymphae: quarum quae forma pulcherrima, Deiopea,
conubio iungam stabili propriamque dicabo,

(loeb classics)

Ich sehe zwei Ellipsen:
= sunt mihi bis septem praestanti corpore Nymphae: quarum (eam), quae forma pulcherrima (est),
Deiopea, conubio iungam stabili propriamque dicabo
ich habe 14 Nymphen von/mit herrlichem Körper(bau): von denen werde ich die, die an Gestalt
/"optisch" die schönste ist, nämlich D., mit dir dauerhaft verheiraten und (als dir) zu eigen
erklären/(dir)als dein Eigentum zusprechen

Das Demonstrativum kann vor dem Relativpronomen wegfallen. Kommt häufig vor, ebenso das elliptische EST.
Das dürfte dir aber bekannt sein. :)
marcus03
Pater patriae
 
Beiträge: 11381
Registriert: Mi 30. Mai 2012, 06:57

Re: Verg. Aen. 1,70ff

Beitragvon iurisconsultus » Mo 10. Mai 2021, 08:55

Danke Markus :),

auch bei der Ausgabe von Teubner ist eine Parenthese gesetzt. Aber das Thema „Kasusattraktion“ bleibt spannend.
Qui statuit aliquid parte inaudita altera,
aequum licet statuerit, haud aequus fuit.
(Sen. Med. 199-200)
Benutzeravatar
iurisconsultus
Dictator
 
Beiträge: 1238
Registriert: Di 31. Dez 2013, 15:37
Wohnort: Lentiae, in capite provinciae Austriae Superioris

Re: Verg. Aen. 1,70ff

Beitragvon marcus03 » Mo 10. Mai 2021, 09:43

Warum Kasusattraktion? Nach der KNG-Regel muss die Apposition mit dem Bezugswort übereinstimmen.
MBS §272 f.
marcus03
Pater patriae
 
Beiträge: 11381
Registriert: Mi 30. Mai 2012, 06:57

Re: Verg. Aen. 1,70ff

Beitragvon iurisconsultus » Mo 10. Mai 2021, 10:22

Kasusattraktion, weil es eben nach diesem Buch gerade keine Apposition sein soll; wörtlich:
Dēiopēa: nom. by attraction into the case of the rel. pron., quae; the „accusative would be expected, as obj. of iungam; App. 242, a. quārum: use the English demonstrative in translation, and read accordingly: Dēiopēam, quae (est) eārum (nymphārum) pulcherrima formā, iungam (tibi) stabilī cōnūbīo et (eam) dicābō (tuam) propriam.


Nur habe ich diese (angebliche) Besonderheit noch nie zuvor gesehen.
Qui statuit aliquid parte inaudita altera,
aequum licet statuerit, haud aequus fuit.
(Sen. Med. 199-200)
Benutzeravatar
iurisconsultus
Dictator
 
Beiträge: 1238
Registriert: Di 31. Dez 2013, 15:37
Wohnort: Lentiae, in capite provinciae Austriae Superioris

Re: Verg. Aen. 1,70ff

Beitragvon Sapientius » Mo 10. Mai 2021, 19:35

Er will nicht "Deiopea in die Ehe geben", sondern "die schönste", und dem entspricht die Kasussetzung.

Man kann das "Kasusattraktion", "Apposition" oder "Parenthese" nennen, es fällt jedenfalls unter den Begriff "dichterische Verfremdung" der sprachlichen Werkzeuge, wie sie uns ja schon aus den "literarischen Stilmitteln" geläufig ist.

Du suchst "eine tiefergehende Regel", das ist schön gesagt: es ist die Regel der dichterischen Verfremdung. Der Dichter spielt, jongliert mit den syntaktischen Bällen.
Sapientius
Censor
 
Beiträge: 907
Registriert: Mi 8. Jan 2020, 09:00

Re: Verg. Aen. 1,70ff

Beitragvon iurisconsultus » Mo 10. Mai 2021, 21:28

Danke Sapientius!

Hier allgemeine Ausführungen zur Kasusattraktion im Relativsatz.
Qui statuit aliquid parte inaudita altera,
aequum licet statuerit, haud aequus fuit.
(Sen. Med. 199-200)
Benutzeravatar
iurisconsultus
Dictator
 
Beiträge: 1238
Registriert: Di 31. Dez 2013, 15:37
Wohnort: Lentiae, in capite provinciae Austriae Superioris

Re: Verg. Aen. 1,70ff

Beitragvon Zythophilus » Mo 10. Mai 2021, 21:30

Wie ist die handschriftliche Bezeugung von Deiopea? Ein m-Kürzungsstrich kann ziemlich flüchtig sein. Ich würde mich auf keine langwierige Diskussion einlassen, weil es am Inhalt der Stelle nichts ändert. Wenn schon der Nom. als richtig gilt, was durchaus plausibel ist, dann ist es für mich eine Apposition.
Zythophilus
Divi filius
 
Beiträge: 16818
Registriert: So 22. Jul 2007, 23:10
Wohnort: ad Vindobonam

Re: Verg. Aen. 1,70ff

Beitragvon Sapientius » Di 11. Mai 2021, 09:39

... cōnūbiō iungam stabilī propriamque dicābō …


Hier sieht man, wie in der Antike Ehestiftung verlief: das Mädchen wird überhaupt nicht gefragt, die Männer bestimmen; neurdings ist man sensibel für solche Fragen :D
Sapientius
Censor
 
Beiträge: 907
Registriert: Mi 8. Jan 2020, 09:00

Re: Verg. Aen. 1,70ff

Beitragvon medicus » Mi 12. Mai 2021, 17:24

Sapientius hat geschrieben: das Mädchen wird überhaupt nicht gefragt,

Et puellae his temporibus plus quam trecentos annos natae sunt, quae in matrimonium primum ducuntur. Temporibus antiquis iam mori solebant XXX annos natae..
https://de.statista.com/statistik/daten ... rh%C3%B6ht.
medicus
Augustus
 
Beiträge: 6623
Registriert: Do 9. Dez 2010, 11:39

Re: Verg. Aen. 1,70ff

Beitragvon marcus03 » Mi 12. Mai 2021, 17:59

Tempora mutantur et aetas nupturarum cum iis. ;-)
marcus03
Pater patriae
 
Beiträge: 11381
Registriert: Mi 30. Mai 2012, 06:57

Re: Verg. Aen. 1,70ff

Beitragvon Tiberis » Mi 12. Mai 2021, 20:29

medicus hat geschrieben:plus quam trecentos annos

:lol: :lol:
dubito, num inveniantur, quae tanta aetate primum ducantur.
ego sum medio quem flumine cernis,
stringentem ripas et pinguia culta secantem,
caeruleus Thybris, caelo gratissimus amnis
Benutzeravatar
Tiberis
Pater patriae
 
Beiträge: 11862
Registriert: Mi 25. Dez 2002, 20:03
Wohnort: Styria

Re: Verg. Aen. 1,70ff

Beitragvon medicus » Mi 12. Mai 2021, 21:14

Recte mones,Tiberis, me dicere oportuit trigenta annos. Me paenitet numeros confudisse. :cry:
medicus
Augustus
 
Beiträge: 6623
Registriert: Do 9. Dez 2010, 11:39

Re: Verg. Aen. 1,70ff

Beitragvon Zythophilus » Do 13. Mai 2021, 10:54

Annos quis numerat? Tenuis fontalibus aetas
nymphis, quo mulier nata uenire nequit.
Zythophilus
Divi filius
 
Beiträge: 16818
Registriert: So 22. Jul 2007, 23:10
Wohnort: ad Vindobonam

Re: Verg. Aen. 1,70ff

Beitragvon medicus » Fr 14. Mai 2021, 12:00

Salve Zythophile, vocem "tenuis" non intellego hoc in contextu. Estne ironia?
Zythophilus hat geschrieben: Tenuis fontalibus aetas
nymphis,
medicus
Augustus
 
Beiträge: 6623
Registriert: Do 9. Dez 2010, 11:39

Nächste

Zurück zu Übersetzungsforum



Wer ist online?

Mitglieder in diesem Forum: 0 Mitglieder und 21 Gäste