figuratio, significatio, compositio

Für alle Fragen rund um Latein in der Schule und im Alltag

Moderatoren: Zythophilus, marcus03, Tiberis, ille ego qui, consus, e-latein: Team

figuratio, significatio, compositio

Beitragvon Laptop » Sa 4. Mär 2017, 20:18

Salvete. Diese drei Begriffe scheinen mir zentral für das Verständnis der Grammatik Scaligers, und ich blicke sie leider nicht, könntet Ihr mir auf die Sprünge helfen, Scaliger schreibt in seinem Werk De caussis linguae Latinae, Cap.I:
Tres igitur cum ſint rationes literaturæ, prima figurandi, ſecunda ſignificandi, tertia componendi: primam quidem diligentiſsimi uiri recentiores exactiſsimè tractarunt: ſecundam non ita planè: tertiam ex autorum obſeruationibus ſatis admodum ſunt aſſecuti. Verum cum non ſolum uſu, atque autoritate partes hæ conſtent, ſed etiam ratio ipſa naturalis magna multaq́ue loca ſibi uindicet: Quæ illi ipſi diligenter ſunt executi, nullius noſtrum opera indigere arbitrabamur. Quæ uerò rationes ab his ſunt omiſſæ, uel quaſi ignoratæ, uel quaſi relictæ nobis, neceſſariò hoc opere erunt perſcrutandæ.


Ich habe schon ein vages Verständnis, aber diese Wörter können so vieles bedeuten, was genau meint Scaliger damit?

figuratio - Bildung.. von was?
significatio - Zuordnung von Wörtern und Bedeutungen?
compositio - Satzbau?
SI·CICERONEM·ÆMVLARIS·VERE·NON·VIVAS (get a life!) OBITER·DICTVM·BREVITAS·DELECTAT (keep it short and simple = kiss)
Benutzeravatar
Laptop
Augustus
 
Beiträge: 5733
Registriert: Sa 12. Mai 2007, 03:38

Re: figuratio, significatio, compositio

Beitragvon Prudentius » So 5. Mär 2017, 10:26

Salve! Ich kann auch nur Vermutungen vorbringen, aber wenn es Kapitel 1 ist, also Vorrede, da kann man schon bestimmte Erwartungen haben, er dürfte sich in den üblichen Allgemeinplätzen bewegen, in ganz großen Zügen über Literatur i.a. sprechen, programmatische, plakative Gesichtspunkte ausbreiten, so dass man nicht allzuviel Detailliertes zu erwarten hat.
Drei Punkte hebt er an der Literatur hervor:
- figurandi, also bildhafte Darstellung, das Gestalterische, vllt. in der Richtung wie wenn wir von Stil sprechen;
- significandi, das Bedeutungshafte, also Realitätsbezogene, Konkrete, der Informationsgehalt;
- componendi, der Aufbau des Ganzen, die Harmonie der Teile, so dass das Werk abgerundet und vollendet erscheint.
Mehr fällt mir nicht dazu ein :) .
Prudentius
Senator
 
Beiträge: 3577
Registriert: Di 24. Mai 2011, 17:01

Re: figuratio, significatio, compositio

Beitragvon Medicus domesticus » So 5. Mär 2017, 10:39

Scalinger geht da auf Platon und Aristoteles zurück:
Platon sieht das Wort wie Farben, die Dinge nachahmen, so bilden Buchstaben die Wörter ab als eine Art Abbild/Nachahmung (Platon im Kratylos).
Aristoteles hat die Theorie der Significatio aufgestellt. https://www.uni-muenster.de/Leibniz/mei ... kation.pdf
Compositio ist dann die Zusammenstellung der Komponenten zu einem Werk.
Grammatik wird auch von Scalinger noch philosophisch betrachtet.
figuratio (Zeichenbildung); significatio (Bedeutungszuordnung), Komposition.
Zuletzt geändert von Medicus domesticus am So 5. Mär 2017, 11:09, insgesamt 1-mal geändert.
Medicus domesticus
Dominus
 
Beiträge: 7238
Registriert: Di 9. Dez 2008, 11:07

Re: figuratio, significatio, compositio

Beitragvon marcus03 » So 5. Mär 2017, 10:53

Laptop hat geschrieben:uſu,


?? :?
marcus03
Pater patriae
 
Beiträge: 11399
Registriert: Mi 30. Mai 2012, 06:57

Re: figuratio, significatio, compositio

Beitragvon Medicus domesticus » So 5. Mär 2017, 11:13

usu Ablativ Sg...
Medicus domesticus
Dominus
 
Beiträge: 7238
Registriert: Di 9. Dez 2008, 11:07

Re: figuratio, significatio, compositio

Beitragvon medicus » So 5. Mär 2017, 14:47

marcus03 hat geschrieben:
Laptop hat geschrieben:uſu,




Wenn ich mir den ganzen Text anschaue, dann sehe ich, dass das "s" immer vor einem Vokal in dieser Langform geschrieben wurde. Bis wann bestand denn diese Schreibweise?
medicus
Augustus
 
Beiträge: 6623
Registriert: Do 9. Dez 2010, 11:39

Re: figuratio, significatio, compositio

Beitragvon cultor linguarum antiquarum » So 5. Mär 2017, 15:44

Lektüretipp: https://de.wikipedia.org/wiki/Langes_s. In der Antiqua schon seit geraumer Zeit veraltet, im Deutschen war die letzte Verwendung als „ſs“ als Ersatz für Fraktur-Eszett. In der Fraktur, so sie denn noch verwandt wird, ist das lange s immer noch vorgesehen, wird aber nicht immer genutzt.

Offensichtlich ist das lange S seit um 1800 schon ziemlich veraltet.

Für unsere Mathematiker: Aus ſ(umma) wurde das Integralzeichen.
Facere docet philosophia, non dicere.
Πράττειν διδάσκει ἡ φιλοσοφία, οὐδὲ λέγειν.
Benutzeravatar
cultor linguarum antiquarum
Senator
 
Beiträge: 2800
Registriert: Fr 23. Mai 2014, 18:50

Re: figuratio, significatio, compositio

Beitragvon medicus » So 5. Mär 2017, 16:05

Gratia ago pro docendo,cultor.
medicus
Augustus
 
Beiträge: 6623
Registriert: Do 9. Dez 2010, 11:39

Re: figuratio, significatio, compositio

Beitragvon Laptop » So 5. Mär 2017, 21:12

Freue mich über Eure Antworten Prudentius und MedicusDomesticus! Puh, ich hab lange gegrübelt,
weil ich dachte man müsse es spezifischer übersetzen. Aber MedicusDomesticus, Du hast wohl recht,
und Scaliger meint hier ganz allgemein Morphologie, Semantik und Syntax, richtig?
Könnte man frei übersetzen mit ...
Tres igitur cum ſint rationes literaturæ, prima figurandi, ſecunda ſignificandi, tertia componendi:
Es gibt nunmehr drei Herangehensweisen an einen Text; zum einen betrachet man [isoliert nur] die Wortbildung (= Morphologie), zum anderen die Bedeutungszuordnungen (= Semantik), und zum dritten das Wortgefüge (= Syntax). :?
SI·CICERONEM·ÆMVLARIS·VERE·NON·VIVAS (get a life!) OBITER·DICTVM·BREVITAS·DELECTAT (keep it short and simple = kiss)
Benutzeravatar
Laptop
Augustus
 
Beiträge: 5733
Registriert: Sa 12. Mai 2007, 03:38


Zurück zu Lateinforum



Wer ist online?

Mitglieder in diesem Forum: 0 Mitglieder und 19 Gäste