ablativus comparationis

Für alle Fragen rund um Latein in der Schule und im Alltag

Moderatoren: Zythophilus, marcus03, Tiberis, ille ego qui, consus, e-latein: Team

ablativus comparationis

Beitragvon medicus » Mo 15. Jun 2020, 12:50

Ich kenne diese Grammatkregel:
Der Ablativus comparationis (Ablativ des Vergleichs) kann nach Komparativen als Alternative zu denjenigen Konstruktionen mit quam stehen, die mit einem Nominativ oder Akkusativ verbunden sind


Meine Frage ist, ob man bei einer Deutsch-Latein-Übersetzung in so einem Fall den abl. comp. oder eine Übersetzung mit "quam" bevorzugen soll. :help:
medicus
Augustus
 
Beiträge: 6623
Registriert: Do 9. Dez 2010, 11:39

Re: ablativus comparationis

Beitragvon marcus03 » Mo 15. Jun 2020, 14:26

Stomachatus hat geschrieben:Die Fragestellung ist zu vage und zu theoretisch.

Weder noch. :? Die Frage ist klar und präzise formuliert.

Stomachatus hat geschrieben:kann man pauschal nicht sagen.

Dann sag es unpauschal und erkläre die Problematik, falls du ausnahmsweise eine
konkretere Antwort zu verschenken bereit bist.
marcus03
Pater patriae
 
Beiträge: 11399
Registriert: Mi 30. Mai 2012, 06:57

Re: ablativus comparationis

Beitragvon medicus » Mo 15. Jun 2020, 16:31

Nachgefragt: Welche Übersetzung ist treffender?
Syrus fortior est quam Paulus.
oder.
Syrus fortior est Paulo.
Oder ist es wurscht?
medicus
Augustus
 
Beiträge: 6623
Registriert: Do 9. Dez 2010, 11:39

Re: ablativus comparationis

Beitragvon iurisconsultus » Mo 15. Jun 2020, 17:38

Ich sag’, es ist „wurscht“. Ich seh‘ auch keine stilistischen Unterschied.
Qui statuit aliquid parte inaudita altera,
aequum licet statuerit, haud aequus fuit.
(Sen. Med. 199-200)
Benutzeravatar
iurisconsultus
Dictator
 
Beiträge: 1238
Registriert: Di 31. Dez 2013, 15:37
Wohnort: Lentiae, in capite provinciae Austriae Superioris

Re: ablativus comparationis

Beitragvon medicus » Mo 15. Jun 2020, 17:58

Danke iurisconsulte, und sorry für meinen umgangssprachlichen Ausdruck "wurscht", den wohl die Norddeutschen nicht kennen, wie ich soeben nachgelesen habe.
medicus
Augustus
 
Beiträge: 6623
Registriert: Do 9. Dez 2010, 11:39

Re: ablativus comparationis

Beitragvon Tiberis » Mo 15. Jun 2020, 19:18

medicus hat geschrieben:Syrus fortior est Paulo.

besser: Syrus Paulo fortior est
ego sum medio quem flumine cernis,
stringentem ripas et pinguia culta secantem,
caeruleus Thybris, caelo gratissimus amnis
Benutzeravatar
Tiberis
Pater patriae
 
Beiträge: 11862
Registriert: Mi 25. Dez 2002, 20:03
Wohnort: Styria

Re: ablativus comparationis

Beitragvon marcus03 » Mo 15. Jun 2020, 19:44

Ergo "botulusch/farschimen esse" videtur. :lol:
marcus03
Pater patriae
 
Beiträge: 11399
Registriert: Mi 30. Mai 2012, 06:57

Re: ablativus comparationis

Beitragvon medicus » Mo 15. Jun 2020, 19:55

Gratis ago pro auxilio vestro, sodales! :D
medicus
Augustus
 
Beiträge: 6623
Registriert: Do 9. Dez 2010, 11:39

Re: ablativus comparationis

Beitragvon Sapientius » Di 16. Jun 2020, 15:19

medicus hat geschrieben:Oder ist es wurscht?


Medice, du flüchtest hier aus Ausdrucksnot in saloppe Redeweise, das sollte dir als angehendem Phiologen nicht unterlaufen! :) .

Der richtige Ausdruck wäre: die beiden Formulierungen sind äquivalent (gleichwertig).

Aber ganz gleichwertig sind sie auch wieder nicht, denn bei quam stehen sich zwei gleichwertige Subjekte (oder Objekte) gegenüber, während beim Abl. comp. das gewichtige Subjekt das Übergewicht gegenüber dem untergeordneten Ablativ hat.
Sapientius
Censor
 
Beiträge: 910
Registriert: Mi 8. Jan 2020, 09:00

Re: ablativus comparationis

Beitragvon medicus » Di 16. Jun 2020, 17:31

Sapientius hat geschrieben:Medice, du flüchtest hier aus Ausdrucksnot in saloppe Redeweise,

Nicht die Not hat mich getrieben, sondern ich wollte die trockenen Texte der Philologen beleben.
Ich weiß allerdings noch immer nicht, wann ich einen Vergleich mit quam und wann mit dem Abl.comp. schreibe, denn ein Ding/Person ist immer untergeordnet, an erro?
medicus
Augustus
 
Beiträge: 6623
Registriert: Do 9. Dez 2010, 11:39

Re: ablativus comparationis

Beitragvon Tiberis » Di 16. Jun 2020, 23:57

Sapientius hat geschrieben:Der richtige Ausdruck wäre: die beiden Formulierungen sind äquivalent (gleichwertig).

vielleicht, aber das bringt uns hier nicht weiter. Denn beliebig austauschbar sind die Formulierungen keineswegs, wie u.a. bei MBS 367,3 und 4 nachgelesen werden kann.
ego sum medio quem flumine cernis,
stringentem ripas et pinguia culta secantem,
caeruleus Thybris, caelo gratissimus amnis
Benutzeravatar
Tiberis
Pater patriae
 
Beiträge: 11862
Registriert: Mi 25. Dez 2002, 20:03
Wohnort: Styria

Re: ablativus comparationis

Beitragvon marcus03 » Mi 17. Jun 2020, 06:23

Tiberis hat geschrieben: bei MBS 367,3 und 4 nachgelesen werden kann.

Könntest du das Wesentliche bitte zitieren? Nicht alle haben den MBS.
Wo liegen die Unterschiede? Am besten wären eindeutige Beispiele.
Danke. :)
marcus03
Pater patriae
 
Beiträge: 11399
Registriert: Mi 30. Mai 2012, 06:57

Re: ablativus comparationis

Beitragvon Tiberis » Mi 17. Jun 2020, 10:29

Es gibt Situationen, wo der abl. comp. zwingend ist (a) , während unter bestimmten Voraussetzungen die Komparation mit quam ausgedrückt werden muss (b). Dazu einige Beispiele in Auswahl:
ad a) :
bei doppeltem alius bzw. alter : alter alio celerior fuit.
im Relativsatz bzw. rel. Anschluss: linguam Latinam amamus,qua nulla est elegantior.
bei einem Vergleich mit jem. oder etw.,das die betreffende Eigenschaft in höchstem Maße besitzt:
luce clarior, melle dulcius

ad b):
wenn beim Komparativ ein abl. mensurae steht: Publius multo doctior est quam Quintus
wenn der Komparativ ein gen.pretii ist: te pluris aestimo quam ceteros
ego sum medio quem flumine cernis,
stringentem ripas et pinguia culta secantem,
caeruleus Thybris, caelo gratissimus amnis
Benutzeravatar
Tiberis
Pater patriae
 
Beiträge: 11862
Registriert: Mi 25. Dez 2002, 20:03
Wohnort: Styria

Re: ablativus comparationis

Beitragvon medicus » Mi 17. Jun 2020, 11:02

Gratias ago pro explicationibus optimis. :D
medicus
Augustus
 
Beiträge: 6623
Registriert: Do 9. Dez 2010, 11:39

Re: ablativus comparationis

Beitragvon ille ego qui » Mi 17. Jun 2020, 23:50

alter alio


Ist altero gemeint?

Maurus Servius Honoratus, In Vergilii Aeneidos Libros 4.31.18

o lvce magis dilecta sorori id est dilectior: [quae diligatur ad-
huc, an magis quam lux dilecta, aut dilectior luce.] nam antiqui fre-
quenter pro comparativo iungebant particulam 'magis'. tale et...


Dieser "quam"-Vergleich wohl nur zu didaktischen / Erklärungszwecken ... :-)
Ille ego, qui quondam gracili modulatus avena
carmen et egressus silvis vicina coegi,
ut quamvis avido parerent arva colono,
gratum opus agricolis, at nunc horrentia Martis
arma virumque cano ...
ille ego qui
Augustus
 
Beiträge: 6888
Registriert: Sa 3. Jan 2009, 23:01


Zurück zu Lateinforum



Wer ist online?

Mitglieder in diesem Forum: 0 Mitglieder und 17 Gäste